Eklem Kıkırdağının Yapısı

• Toplam kıkırdak hacminin % 2-3 kadarını kıkırdak hücreleri (kondrositler) oluştururken, %65-80 oranında su bulunur.
• Kıkırdak, kan-lenf damarları ve sinir dokusu içermez.
• Kondrositler, eklem kıkırdağındaki tek hücre tipidir ve kıkırdak yapım ile yıkımı arasındaki dengeden sorumludurlar.

Kıkırdağın Yapısında Bulunan Makromoleküller Başlıca

• Kollajenler (içeriğini %95 oranında tip II kollajen oluşturur.
• Proteoglikanlar
• Nonkollajen Matriks Proteinleri

Eklem Kıkırdağının Önemli Fonksiyonları Vardır.

• Sürtünme oranını azaltır.
• Ekleme binen yükü dağıtır ve geniş bir alana yayarak üzerini kapladığı kemiği korur.
• Eklem stabilitesi sağlar.

Osteoartrit (OA) Sınıflaması

Tutulan Ekleme Göre Sınıflandırma

Tutulan Eklem Sayısına Göre

• Monoartiküler (tek eklem tutulumu)
• Oligoartiküler (2-5 eklem tutulumu)
• Poliartiküler (5’den fazla eklem tutulumu)

 Tutulan Eklem Lokalizasyonuna Göre

• Kalça OA
• Diz OA
• El OA
• Omurga OA

 Semptom ve Bulgular

• Ağrı
• Eklemde Fonksiyon Kaybı
• Eklem Tutukluğu
• Eklemde Şişlik ve Şekil Bozukluğu
• Eklem Haraket Kısıtlığı
• Krepitasyon
• Kas Atrofisi

Bulgular

• Dokunmak ile hassasiyet
• Pasif hareketle ağrı
• Krepitasyon (Eklem hareketleri sırasında ses gelmesi)
• Eklemde genişleme
• Hareket Kısıtlılığı
• Şekil bozukluğu ve zamanla eklemde çıkık meydana gelmesi

 Tanı

• Öykü
• Fizik Muayene
• Labarotuar Testleri
• Görüntüleme Yöntemleri

Görüntüleme Yöntemleri

Röntgen: Düz Grafiler çok hassas olmamasına karşın daha kolay elde edilmesi ve nispeten ucuz olması O.A tanısındaki en faydalı görüntüleme yöntemi olmasını sağlamıştır.

Ultrasonografi: Ucuz, kullanımı kolay ve radyasyon kaynaklı yan etkilerinin olmaması avantajıdır.

Osteoartrinin tanımlanmasındaözellikle kalça gibi zor ulaşılabilir alanlarda eklem sıvısında artış ve eklem sıvısını üreten dokuda (sinoviyum) kalınlaşma – artışı tespit eder.

MR ve Bilgisayarlı Tomografi: Ayrıntılı bir inceleme olup, kıkırdak hasarının evresini, subkondral ödem, kist, osteonekrozun görüntülenmesinde kullanılır.

Radyolojik Bulgular

Osteofit (yeni kemik oluşumu) : Sıklıkla sağlıksız kıkırdak komşuluğunda, strese maruz kalan bölgelerde görülen yeni kemik oluşumlarıdır.

Eklem Aralığında Daralma : Sıklıkla yük taşıyan eklemlerde ortaya çıkar.

Kemikte Remodelizasyon: Hasarlı bölgede kıkırdağın yük absorbe özelliğinin bozulmasına bağlı artan yükle kemiğin yanıtıdır.

Kemik Kistleri : Gerçek kistler değildir. Birkaç mm’den birkaç cm’e kadar değişen büyüklükte kenarları skleotik, oval ve yuvarlak şekildedirler.

Eklemde Serbest Cisim (Eklem Faresi) : Eklem faresi, kemik ve üzerindeki kıkırdak parçanın eklem yüzeyinden ayrılarak eklem boşluğuna düşmesi sonucu meydana gelir ve lokal enflamatuar reaksiyona, mekanik bulgulara (dizde takılma , atlama ) yol açar.

Şekil Bozukluğu ve Eklemde Kısmi Çıkık:

• Osteoartritin ileri dönemlerinde görülür.
• Özellikle yük taşıyan eklem başta olmak üzere osteoartritik eklemlerde açısal deformiteler gelişir.
• En sık içer doğru eğilmeler gözükür.

Tedavi

• Neden olan faktörleri ortadan kaldırmak
• Semptomları giderip hastayı rahatlatmak
• Hastayı fonksiyonel kılmak
• Bölgeyi travma ve aşırı yüklenmelerden korumak
• Ağırlık taşıyan diğer eklemleri koruma
• Hastalıklı eklemi ve gerekirse üst ve alt eklemlerin cerrahi veya cerrahi dışı yöntemler ile tedavi edilmesi

Cerrahi Dışı Tedavi Yöntemleri:

• Soğuk uygulama
• Antienflammatuar ilaç kullanımı
• Antidepresan ilaçlar
• Antienflammatuar sitokinler
• MMP inhibitörleri
• Güçlendirme ve eklem hareket açıklığı egzersizleri
• Eklemin stabilize edilmesi ( splint, collar, korse, ortezler, istirahat ateli, alçı, dizlik, dirseklik, ayakbilekliği..)
• Topuk Kaması

Eklem İçi Uygulanan Tedaviler:

• Kök Hücre Uygulamaları
• Viskosuplemantasyon (hyaluronic asid, peptid enjeksiyonları)
• Kortikosteroid
• Trambositten zengin plazma (PRP)

Cerrahi Tedavi:

• Artroskopik (Kapalı Cerrahi)
• Kısmi Diz Protezi
• Total Diz Protezi
• Resurfacing ( Yüzel Yenilenmesi)
• Dizilimin yeniden düzenleyen kemik ameliyatları